Lễ hội Đền Hùng là một trong những lễ hội truyền thống lớn nhất và quan trọng nhất tại Việt Nam, nhằm tôn vinh các Vị Vua Hùng – những người đã có công dựng nước. Được tổ chức vào ngày mùng 10 tháng 3 âm lịch hàng năm, lễ hội Đền Hùng không chỉ là dịp để người dân cả nước tưởng nhớ tổ tiên mà còn là cơ hội để khẳng định bản sắc văn hóa dân tộc.
1. Lịch sử và ý nghĩa của ngày giỗ tổ Hùng Vương
Theo các sử liệu, từ thời Hậu Lê, các triều đại như Đinh, Tiền Lê, Lý, Trần và Hậu Lê đều coi trọng và duy trì việc hương khói tại Đền Hùng vào ngày giỗ các Vua Hùng. Ngày giỗ Vua Hùng đã được coi là quốc lễ, một ngày lễ trọng của đất nước Việt Nam trong suốt nhiều triều đại phong kiến.
Trong suốt các thời kỳ, triều đình phong kiến giao cho người dân địa phương trách nhiệm bảo vệ, sửa sang và tổ chức lễ giỗ tổ hàng năm tại Đền Hùng. Đổi lại, người dân tại đây được miễn thuế ruộng đất, sưu dịch và không phải phục vụ quân ngũ. Đây là hình thức tri ân của triều đình đối với cộng đồng địa phương trong việc bảo tồn và duy trì di sản văn hóa của dân tộc.
Đến thế kỷ 20, dưới triều đại vua Khải Định, ngày 10 tháng 3 Âm lịch chính thức được xác nhận là ngày giỗ tổ. Các quan lại phải mặc phẩm phục và tham gia cúng tế tại Đền Hùng. Vào năm 2007, giỗ tổ Hùng Vương chính thức trở thành ngày quốc lễ, được Bộ luật Lao động công nhận là ngày nghỉ chính thức của người dân cả nước.
Ý Nghĩa lễ hội giỗ tổ Hùng Vương
Ngày giỗ tổ Hùng Vương luôn có một vị thế đặc biệt trong tâm thức người Việt. Đây không chỉ là dịp để bày tỏ lòng tri ân đối với các Vua Hùng, những người đã có công dựng nước, mà còn là cơ hội để giáo dục thế hệ sau về truyền thống “Uống nước nhớ nguồn” – một giá trị cốt lõi trong văn hóa dân tộc.
Lễ hội Đền Hùng cũng trở thành một dịp quan trọng để Việt Nam quảng bá văn hóa và lịch sử với bạn bè quốc tế. Đây là một di sản văn hóa phi vật thể được UNESCO công nhận, khẳng định giá trị truyền thống và niềm tự hào dân tộc, đồng thời thể hiện lòng thành kính đối với cội nguồn, với những người đã xây dựng nền tảng vững chắc cho đất nước.
=> Xem thêm: Kinh nghiệm khám phá vùng đất Tây Tạng
2. Lịch giỗ tổ Hùng Vương 2025
3. Các hoạt động có trong lễ hội đền Hùng
Lễ hội Đền Hùng được tổ chức từ mùng 8 đến hết ngày 11 tháng 3 Âm lịch, thu hút hàng ngàn du khách từ khắp mọi miền Tổ quốc. Đây không chỉ là dịp để người dân tưởng nhớ công ơn các Vua Hùng, mà còn là cơ hội để du khách trải nghiệm những nét văn hóa đặc sắc và truyền thống lâu đời của dân tộc.
Mặc dù ngày chính hội diễn ra vào mùng 10 tháng 3, nhưng lễ hội đã bắt đầu từ vài ngày trước đó với nhiều hoạt động phong phú và thú vị. Các địa phương tổ chức nấu bánh chưng, giã bánh dày, và hành hương lên Đền Hùng để dâng lên tổ tiên. Trong đó, nghi lễ đánh trống đồng là một hoạt động không thể thiếu, thể hiện sự trang nghiêm và trọng thể của lễ giỗ tổ Hùng Vương.
Lễ hội Đền Hùng được chia thành hai phần chính: phần lễ và phần hội.
Phần lễ
Phần lễ gồm các nghi thức truyền thống, trang nghiêm và tôn kính. Vào ngày chính hội, lễ rước kiệu là nghi thức đầu tiên được thực hiện. Một đội quân mặc trang phục truyền thống, khiêng kiệu và cầm cờ hoa, diễu hành từ chân núi, qua các đền và dừng lại tại Đền Thượng để thực hiện lễ dâng hương. Lễ dâng hương là một phần không thể thiếu trong ngày giỗ tổ, được điều hành bởi các vị chủ lễ và được sự tham gia của các chức sắc, bô lão, người dân và du khách.
Phần hội
Phần hội của lễ hội Đền Hùng mang đến không khí vui tươi, sôi động với nhiều hoạt động giải trí độc đáo. Du khách có thể tham gia các cuộc thi kiệu, thi hát xoan, thi vật, thi kéo co, hay thi bơi trải. Những hoạt động này không chỉ tạo không khí vui vẻ, mà còn giữ gìn những trò chơi dân gian, thể hiện tinh thần đoàn kết và sức mạnh cộng đồng.
Lễ hội Đền Hùng, với sự kết hợp giữa phần lễ trang nghiêm và phần hội sôi động, không chỉ là dịp để người dân Việt Nam tri ân tổ tiên mà còn là cơ hội để quảng bá những giá trị văn hóa truyền thống độc đáo của dân tộc ra thế giới.
=> Xem thêm: Kinh nghiệm du lịch Đại Lý (Trung Quốc) tự túc
4. Một vài lưu ý nhỏ khi đi lễ hội đền Hùng
Lễ hội Giỗ Tổ Hùng Vương là dịp đặc biệt để người dân cả nước hành hương về Đền Hùng, tưởng nhớ công ơn các Vua Hùng. Nếu bạn dự định tham gia lễ hội này, dưới đây là một số kinh nghiệm hữu ích giúp chuyến đi của bạn thêm thuận lợi và ý nghĩa.
- Từ Hà Nội, có ba cung đường chính để bạn di chuyển đến Đền Hùng. Bạn có thể chọn cung đường Phạm Văn Đồng – Nam Thăng Long – Vĩnh Phúc – Việt Trì – Đền Hùng; hoặc theo quốc lộ 32 từ Hồ Tùng Mậu – Sơn Tây – Phú Thọ. Một lựa chọn khác là đại lộ Thăng Long – Sơn Tây – quốc lộ 32 – Phú Thọ – Đền Hùng. Tất cả các tuyến đường này đều khá thuận tiện và dễ dàng di chuyển.
- Để thể hiện sự trang nghiêm và tôn kính trong lễ hội, bạn nên lựa chọn trang phục lịch sự và kín đáo. Ngoài ra, do khu vực lễ hội có nhiều đoạn đường phải di chuyển bộ, bạn nên mang giày thể thao hoặc giày thấp, đế mềm để dễ dàng di chuyển và thoải mái suốt hành trình.
- Lễ vật dâng hương là phần không thể thiếu trong lễ hội. Bạn có thể chuẩn bị lễ vật từ nhà, gồm bánh chưng, bánh dày, hoa quả, trà, oản hoặc các món lễ mặn như gà, lợn, chả, giò. Nếu không kịp chuẩn bị, bạn cũng có thể mua lễ vật tại thành phố Việt Trì, nơi có nhiều cửa hàng bán đồ lễ.
- Lễ hội Đền Hùng thu hút hàng ngàn du khách, vì vậy không khí thường rất đông đúc. Để bảo vệ tài sản cá nhân, bạn cần giữ gìn cẩn thận tư trang, tránh để mất mát. Tại khu di tích, các trạm trợ giúp sẽ hỗ trợ du khách trong việc tìm đồ thất lạc hoặc người thân.
=> Xem thêm: Kinh nghiệm đi lễ hội Chùa Hương mới nhất 2025
Lễ hội Đền Hùng không chỉ là một sự kiện tôn vinh các Vị Vua Hùng mà còn là biểu tượng của tinh thần đoàn kết và tình yêu nước nồng nàn của người dân Việt Nam. Đó là một dịp để thế hệ hôm nay tiếp nối truyền thống, giữ gìn và phát huy những giá trị văn hóa quý báu của dân tộc.
Theo dõi Vivutrends để cập nhật những kinh nghiệm du lịch hấp dẫn bạn nhé!
