Ghé thăm di tích Đền Cửa Ông, Quảng Ninh – một trong những điểm đến tâm linh nổi tiếng, tọa lạc tại thành phố Cẩm Phả, với lịch sử lâu đời và vị trí tuyệt đẹp hướng ra vịnh Bái Tử Long. Đền luôn mở cửa đón khách tham quan và dâng hương, đặc biệt là dịp đầu năm với các lễ hội truyền thống.
1. Vị trí của Đền Cửa Ông
Đền Cửa Ông nằm ở khu 9A, phường Cửa Ông, thành phố Cẩm Phả, tỉnh Quảng Ninh, cách trung tâm Hạ Long khoảng 40 km. Đây là nơi thờ phụng Hưng Nhượng Đại Vương Trần Quốc Tảng cùng các vị tướng sĩ nhà Trần như Trần Quốc Tuấn, Trần Khánh Dư, Phạm Ngũ Lão, Yết Kiêu và các danh nhân khác. Đền tọa lạc trên một vị trí đắc địa, kết hợp hài hòa giữa núi rừng và biển cả, mang đến vẻ đẹp sơn thủy hữu tình, yên bình.
2. Lịch sử và kiến trúc Đền Cửa Ông
Đền Cửa Ông đã trải qua hơn 700 năm tồn tại và được tu bổ qua nhiều giai đoạn. Ban đầu, đây chỉ là một thảo am nhỏ, sau đó đã được xây dựng và mở rộng thành ba khu đền chính: Đền Thượng, Đền Trung, và Đền Hạ cùng các chùa và lăng mộ Trần Quốc Tảng. Mỗi khu vực mang kiến trúc đặc trưng, sử dụng các loại vật liệu bền vững như đá đúc, ngói đất nung và gỗ quý. Đền cũng nổi tiếng với lối trang trí phong thủy tứ linh (Long, Ly, Quy, Phụng) và các hoa văn chạm khắc tỉ mỉ, làm tăng thêm sự uy nghiêm và linh thiêng cho công trình.
3. Thời điểm lý tưởng ghé thăm Đền Cửa Ông
Du khách thường ghé thăm đền vào mùa xuân, đặc biệt là những ngày đầu năm để tham dự các lễ hội lớn như lễ hội Đền Cửa Ông, lễ Cầu siêu, và hội rước Đức Ông hồi cung an vị. Thời điểm này thời tiết mát mẻ, dễ chịu, tạo điều kiện lý tưởng cho việc tham quan và chiêm bái.
4. Cách di chuyển đến Đền Cửa Ông
- Từ Hà Nội: Bạn có thể đi xe khách hoặc xe riêng. Với xe khách, giá vé dao động từ 80.000 – 300.000 đồng/lượt. Nếu đi xe riêng hoặc xe máy, hành trình kéo dài khoảng 200 km, đi qua quốc lộ 5B và 18.
- Từ Hạ Long: Chỉ cách khoảng 30-40 km từ trung tâm thành phố Hạ Long, bạn có thể đi xe máy hoặc taxi để đến đền nhanh chóng.
5. Những điều thú vị khi đến Đền Cửa Ông
5.1. Ngôi đền linh thiêng hơn 700 năm tuổi
Đền Cửa Ông là một điểm đến không thể bỏ qua trong hành trình khám phá các di tích lịch sử tại Quảng Ninh. Với bề dày lịch sử hơn 700 năm, đền thờ Hưng Nhượng Đại Vương Trần Quốc Tảng, người có công bảo vệ vùng Đông Bắc của Tổ quốc trước sự xâm lăng của quân Nguyên Mông vào thế kỷ XIII. Nơi đây không chỉ là nơi tưởng nhớ công lao to lớn của các vị tướng nhà Trần mà còn là biểu tượng văn hóa, tín ngưỡng của người dân địa phương. Qua các câu chuyện truyền thuyết, Đền Cửa Ông trở nên linh thiêng và trang nghiêm, thu hút hàng ngàn người dân và du khách tới dâng hương, lễ bái hàng năm.
5.2. Kiến trúc độc đáo của Đền Cửa Ông
Đền Cửa Ông nổi bật với kiến trúc truyền thống độc đáo, trang trí tinh xảo và được bảo tồn qua nhiều lần trùng tu. Toàn bộ ngôi đền có kết cấu theo nguyên tắc phong thủy, hài hòa với cảnh quan thiên nhiên xung quanh: tả Thanh Long, hữu Bạch Hổ, trước đền là biển và phía sau là núi. Đền được xây dựng từ những vật liệu quý hiếm như đá đúc, gạch Bát Tràng và gỗ quý như đinh, lim, gụ, cùng với các hoa văn sơn son, thiếp vàng lộng lẫy. Các bức phù điêu và câu đối trong đền đều khắc họa tinh xảo hình tượng tứ linh Long, Ly, Quy, Phụng, mang lại sự uy nghi, tráng lệ cho công trình.
5.3. Điểm văn hóa tâm linh gắn kết cộng đồng
Đền Cửa Ông không chỉ là nơi để người dân thể hiện lòng thành kính, mà còn là địa điểm gìn giữ và phát huy bản sắc văn hóa dân tộc. Hàng năm, vào dịp lễ hội đầu xuân, nơi đây thu hút hàng ngàn người dân địa phương và du khách tham gia, giúp kết nối cộng đồng và tạo nên những kỷ niệm đẹp trong đời sống tâm linh. Đến với Đền Cửa Ông, du khách có thể cảm nhận sự an lành, yên bình và tìm thấy sự thư giãn, tịnh tâm sau những ngày làm việc căng thẳng.
5.4. Những lễ hội truyền thống tại Đền Cửa Ông
Tại Đền Cửa Ông, các lễ hội được tổ chức rất quy mô và sôi động vào mùa xuân, đặc biệt là từ tháng Giêng đến tháng Ba âm lịch. Những hoạt động đặc sắc trong lễ hội bao gồm:
- Lễ hội Đền Cửa Ông: Diễn ra từ ngày 2/1 âm lịch đến cuối tháng 3 âm lịch, với nhiều nghi lễ truyền thống như dâng hương, rước kiệu.
- Lễ Cầu Siêu và Hội rước Đức Ông hồi cung an vị: Cả hai lễ hội lớn này đều bao gồm các nghi thức như rước kiệu, cầu an lành, cầu siêu cho linh hồn và phần lễ tạ ơn vị tướng Trần Quốc Tảng cùng các vị thần linh. Bên cạnh đó, du khách còn được tham gia vào các trò chơi dân gian như kéo co, đánh đu, gẩy gậy… nhằm tái hiện những nét đẹp văn hóa truyền thống.
6. Khách sạn và nơi nghỉ ngơi gần Đền Cửa Ông
Khi đến Đền Cửa Ông, việc lựa chọn nơi lưu trú thích hợp sẽ giúp du khách thuận tiện hơn trong hành trình khám phá Quảng Ninh. Một số gợi ý về khách sạn và nhà nghỉ gần khu vực này như:
- Khách sạn ở trung tâm Cẩm Phả: Có nhiều khách sạn từ tầm trung đến cao cấp tại Cẩm Phả, giúp du khách dễ dàng di chuyển đến Đền Cửa Ông cũng như các điểm du lịch lân cận như bãi biển Cẩm Phả.
- Homestay và nhà nghỉ bình dân: Với du khách mong muốn tiết kiệm chi phí, các homestay và nhà nghỉ bình dân xung quanh khu vực phường Cửa Ông là lựa chọn lý tưởng. Các phòng ở đây tuy đơn giản nhưng tiện nghi đầy đủ và đáp ứng nhu cầu nghỉ ngơi cơ bản của khách.
- Resort ven biển tại Hạ Long: Đối với du khách yêu thích sự tiện nghi và muốn kết hợp giữa nghỉ dưỡng và khám phá, các resort ven biển tại Hạ Long cũng là một lựa chọn tuyệt vời. Với vị trí chỉ cách Đền Cửa Ông khoảng 30-40km, việc di chuyển từ Hạ Long đến Cẩm Phả rất thuận lợi và có nhiều phương tiện phục vụ
7. Chuẩn bị gì khi đi lễ Đền Cửa Ông?
7.1. Chuẩn bị đồ lễ
Khi đi lễ Đền Cửa Ông, việc chuẩn bị đồ lễ thành tâm là rất quan trọng. Du khách có thể sắm các loại lễ vật như:
- Lễ chay: Bao gồm hương, hoa, trái cây, bánh kẹo và tiền vàng mã, chọn số lượng theo số lẻ để phù hợp với nghi lễ.
- Lễ mặn: Để dâng lên các vị thần linh tại đền, du khách có thể chuẩn bị đồ mặn như gà, thịt lợn, giò, chả đã được nấu chín.
- Lễ đồ sống: Bao gồm muối, gạo, trứng sống và vàng mã, thường được dâng ở ban Công Đồng để cầu may mắn, bình an.
Lưu ý, du khách nên chuẩn bị lễ vật vừa đủ, không cần quá cầu kỳ, vì ý nghĩa của buổi lễ vẫn quan trọng hơn các lễ vật bên ngoài. Hạn chế đốt quá nhiều vàng mã để bảo vệ môi trường và tránh gây ô nhiễm.
7.2. Lưu ý về trang phục và ứng xử tại đền
Khi đến các di tích tâm linh, du khách nên chọn trang phục trang trọng, kín đáo, phù hợp với văn hóa truyền thống. Đồng thời, khi vào khu vực đền thờ, cần đi đứng nhẹ nhàng, không nói chuyện quá to để giữ sự yên tĩnh cho không gian linh thiêng.
7.3. Lưu ý khác
Ngoài ra, khi dâng lễ, du khách nên tránh đặt tiền lẻ trực tiếp lên bàn thờ mà nên bỏ vào hòm công đức, vừa tránh ảnh hưởng đến mỹ quan, vừa giữ gìn vệ sinh khu vực đền.
Đền Cửa Ông không chỉ là một di tích lịch sử lâu đời mà còn là điểm đến tâm linh đặc biệt của Quảng Ninh. Với kiến trúc độc đáo, bề dày văn hóa và các lễ hội truyền thống đặc sắc, nơi đây thu hút hàng nghìn du khách mỗi năm, mang lại trải nghiệm sâu sắc về văn hóa và lịch sử của dân tộc. Đến với Đền Cửa Ông, du khách không chỉ tìm thấy sự yên bình mà còn hiểu thêm về công lao của các anh hùng dân tộc trong việc bảo vệ đất nước, làm sống dậy tinh thần yêu nước và lòng tự hào dân tộc.
